top of page

 

1760 - 2013, Ruim 250 jaar !
De geschiedenis van de rolschaatssport begon natuurlijk met de uitvinding van de rolschaats. Rolschaatsen zijn schoenen met wieltjes eronder, waarmee vooruit kan worden gekomen door een schaatsbeweging te maken. rolschaats werd ontworpen met de bedoeling om de mens gemakkelijk te laten voortbewegen. De rolschaats werd in 1863 door uitvinder James Plimton aan het grote publiek getoond. Deze uitvinding is echter serieus te betwisten omdat het wel Plimton degene was die als eerste een patent nam doch de echte uitvinding werd gedaan in 1760 door de Belgische instrumentenmaker John Joseph Merlin uit Hoei (Wallonie) en de ijsschaats was de onderlegger van zijn ontwerp, doch een patent aanvraag was bij de Belg niet opgekomen. Ook de Fransen Vanlede en Garcin (Gincar rolschaats) hadden een rolschaats in 1790 en 1815 ontworpen. In Londen 1823, diende Robert John Tyers, een nieuw patent in voor een nieuwe rolschaats. In dit patent werd de rolschaats als volgt omschreven: "een gebruiksvoorwerp om onder het schoeisel te binden met als doel om je sneller te bewegen of gewoon voor eigen plezier". Bij deze rolschaatsen werd er gebruik gemaakt van vijf wielen in een rechte lijn. Deze rolschaatsen waren een succes bij een breed publiek. De ontwikkelingen verliepen echter niet zo snel. Het duurde nog zo'n 20 jaar voordat het rolschaatsen een fenomenaal succes werd. Hierna werden er steeds meer patenten aangevraagd voor nieuwere type rolschaatsen. Elke keer weer net even beter dan de voorganger. Het balletje begon te rollen, maar de ontwikkeling van de rolschaats ging langzaam. 

 

John Joseph Merlin

De officiële uitvinder van de rolschaats is dus Belg John Joseph Merlin, geboren in Huys, België op 17 september 1735. In 1770 verhuist Merlin naar Londen en wordt hij directeur van Cox's Museum in Spring Garden. In dit  museum worden allerlei muziekinstrumenten van Merlin tentoongesteld waaronder orgels, piano's en klavecimbels. Ook zijn eigen huis in Oxford Street heeft Merlin omgebouwd tot een klein museum. Behalve muziekinstrumenten toont hij hier ook nog een hele

bijzondere uitvinding: de rolschaats.
 

De doorbraak

Rolschaatsen werden gebruikt in grote opera producties. In Berlijn in het jaar 1818 werd de rolschaats voor het eerst gebruikt bij de première van het ballet "Der Maler oder die Winter Vernügungen". Dit ballet was eigenlijk bedoeld voor ijsschaatsen, maar omdat het toentertijd onmogelijk was om een podium met ijs op te bouwen werden er rolschaatsen gebruikt. In 1840 was de grote doorbraak van het begrip rolschaatsen.De Duitsers maken het rolschaatsen voor het eerst echt populair bij een breed publiek. In 1840, in het biercafé Corse Halle, vlakbij Berlijn, werden dorstige klanten bediend door goed uitziende jonge vouwen op rolschaatsen. Dit bleek een groot doorslaand succes! Deze attractie kreeg veel aandacht en iedereen wilde dit zelf aanschouwen. En toen ongeveer gelijktijdig het rolschaatsen ook werd geïntroduceerd in de Grote Opera producties van het ballet "Le Ballet des Patineurs" (het rolschaatsballet) werd het rolschaatsen een echte sensatie. Vanaf 1857 openden ook buiten Engeland de eerste rolschaatsbanen.

 

Bochtjes maken

In 1863 introuceerde de Amerikaan James Leonard Plimpton een rolschaats waarbij twee houten wieltjes voor en twee houten wieltjes achter met een rubberen veerconstructie waren bevestigd. Voor het eerst zaten de wieltjes niet in een rechte lijn en mede door de veerconstructie kon men op deze rolschaatsen voor het eerst mooie boogjes rolschaatsen. Plimton's rolschaatsen waren superieur aan alle andere rolschaatsen uit die tijd.De Duitse firma Berken vervaardigde in 1873 rolschaatsen met harde rubberen wielen en voorzien van een hefboom voor het vast zetten van de schoen.


Het ontwerp, de financiering en de bouw van de eerste rolschaatsbaan ter wereld in Cincinnati (Ohio USA) werd in het jaar 1867 een feit.
In hetzelfde Amerika had rond 1880 iedere stad haar rolschaatshal en in 1882 werd in Boston een rolschaatshal gebouwd met een capaciteit van 5000 rolschaatsers. 
In Engeland verspreidde het rolschaatsen zich zeer snel en bereikte haar hoogtepunt in 1873. In 1890 werd de beroemde Olympia-piste te Londen geopend met een gigantische rolschaatsoppervlakte van 120x60 meter alwaar vele Engelse rolschaatsliefhebbers met veel plezier de rondjes draaide. 

 

Kogellagers
De beslissende stap naar de perfectionering van de rolschaats werd gezet in 1884 door de uitvinding van de kogellager door de firma Richardson Stake.
In 1890 brengt de Duitse firma Von Lorenz rolschaatsen in de handel waarvan de lengte geregeld kan worden, voorzien van kogellagers en uiterst sterk van structuur. Wereldberoemd is de rolschaatsfilm van Charly Chaplin. Deze filmklassieker werd opgenomen in Arcadia-rollerhal van Manchester te Engeland.

 

Direct nadat Plimpton's rolschaatsen waren geïntroduceerd (1863), werden de rolschaatsbanen steeds populairder. Het werden sociale ontmoetings-plaatsen. In Engeland was het rolschaatsen een ware rage bij het Crystal Palace, en ook op andere notabele plaatsen was het rolschaatsen erg populair. Maar omdat de meeste rolschaatscentra niet zo goed werden gemanaged duurde de rolschaatsrage niet erg lang.
Mechanische verbeteringen aan de rolschaats veroorzaakte dat de populariteit van het rolschaatsen weer een stijgende lijn ging vertonen. Met name dus de uitvinding van lagers, waardoor het rolschaatsen veel lichter ging, zorgde ervoor dat in de periode tot 1880-1890 het rolschaatsen weer een rage werd.

 

Nieuwe en grote rolschaatscentra werden gebouwd in grote wereldsteden. Bijvoorbeeld in Chicago de Casino Rink. Duizenden rolschaatsers waren hier actief. Hier werd onder andere polo op rolschaatsen gespeeld (voorganger van het hedendaagse rolhockey) hardrij wedstrijden en rolschaatsdansen. Maar helaas, in 1890 vindt de uitvinding van de fiets plaats en de populariteit van de rolschaats komt hierdoor sterk in de verdrukking. Tien jaar lang wordt er weinig van het rolschaatsen vernomen. Totdat in 1902 het zoemende geluid van de rolschaatswieltjes weer wordt opgemerkt. De wieltjes waren nu voorzien van de kogel-lager. The Chicago Coliseum opende een nieuw rolschaatscentrum. Op de openingsavond waren er meer dan 7000 mensen aanwezig.

 

Rolschaatscentra

In 1908 werd Madison Square Garden omgebouwd tot een waar rolschaatscentrum en in 1909-1910 werden er honderden rolschaatscentra geopend in de USA en Engeland. In het jaar 1911 zijn ook de eerste Nederlandse rolschaatswapen-feiten te noteren. In Rotterdam wordt het "Skating Centrum" geopend. Ook de Nederlandse rolschaatsliefhebbers konden nu eindelijk hun gang gaan. Het rolschaatsen blijft een favoriete vrijetijdsbesteding tot aan de Eerste Wereld oorlog. Na deze oorlog zorgt de opkomst van de film, dancings en de automobiel ervoor dat het rolschaatsen weer even uit beeld verdwijnt. Maar het rolschaatsen zal nooit helemaal van het toneel verdwijnen en mede door de Grote Depressie van de jaren "30 wordt het rolschaatsen weer populair, omdat het een relatief goedkope vrijetijdsbesteding is om even alle ellende te vergeten.

Al snel begon men met het organiseren van rolschaatswedstrijden en kwamen er regels. Ook werden records bijgehouden. Elk land zou zich aan de regels houden en op die manier konden de records goed bijgehouden worden. De betere rolschaatsen brachten meer spanning in het schaatsen zelf. Omdat rolschaatsen afstamt van het ijsschaatsen werden veel evenementen overgenomen. Artistiek schaatsen werd eerst ontworpen, de Walz, de two-step en
andere dansen maakten in die tijd het rolschaatsen heel populair. Alle goede ideeën van het ijsschaatsen werden overgenomen. Het publiek was enthousiast en steeds meer mensen kwamen naar de evenementen kijken. Vanaf die tijd ontstond er een competitie waaraan veel Europese landen deelnamen. Tijdens de oorlog werd het allemaal wat minder door een tekort aan materiaal. De fabrieken die de rolschaatsen bouwden moesten materiaal maken voor de oorlog. Nieuwe spullen voor het rolschaatsen waren daarom ook moeilijk te verkrijgen. Na de oorlog werd het dansen ontdekt en werden de rolschaatshallen gebruikt om te dansen. 
 

Rolhockey, meer als 100 jaar oud !

In het historische jaar 1909 werd in Kent te (regio Canterburry-Londen) een nieuwe tak van sport geïntroduceerd : Rolhockey ! In hetzelfde jaar van de Engelse introductie werd als eerste vereniging in België Koninklijk Antwerp opgericht. In het jaar 1911 zijn de eerste Nederlandse rolschaatswapenfeiten te noteren, omdat toen in Rotterdam een vermaakcentrum werd geopend waar de liefhebbers van het rolschaatsen hun gang konden gaan. Maar dat "Skating Centrum" was helaas geen blijvertje en tijdens de wereldoorlog 1914-1918 werden de poorten van het "Skating Centrum" definitief gesloten. Doch wat eigenlijk niemand weet is dat in 1911 niet alleen het rolschaatsen werd geïntroduceerd maar ook het rolhockey. Dus 2 jaar nadat de tak van sport in Kent te Engeland het daglicht zag, speelden men in Rotterdam rolhockey. Doch dit was voor een hele korte duur. In de jaren had men dus ook al trends.  De eerste internationale wedstrijd rolhockey of zoals men het vroeger noemde rinckhockey, werd gespeeld in 1911 tussen het Britse nationale team en een club uit Tourcoing te Frankrijk. Zwitserland was het volgende land wat het rolhockey omarmde en voor de Eerste Wereldoorlog kwamen in de plaatsen Lausanne, Luzerne en Montreux de rolhockeyverenigingen tot stand.

 

Den Haag

In 1920 werden de eerste besprekingen gehouden over het oprichten van een internationale federatie. Deze federatie werd inderdaad opgericht op 21 april 1924 te Montreux. De naam van deze internationale organisatie was "Federation Internationale de Pattinage a Roulette" (F.I.P.R) en in 1947 werd deze weer gewijzigd in "Federation International de Roller Skating" (F.I.R.S.).  De eerste Europese Kampioenschappen voor landenploegen werden in Herne Bay te Engeland (1926) gehouden en de eerste Wereldkampioenschappen te Stuttgart (1936). Nadat in 1911 de rolschaatssport in Nederland werd geïntroduceerd brak in 1947 het grote moment voor het hedendaagse rolhockey aan. Het is dus de stad Den Haag die onze tak van sport in 1947 introduceerde. 


Kunstrijden

Een speciale vorm van rolschaatsen is het kunstrijden. Kunstrijden lijkt een beetje op kunstschaatsen op het ijs. Het gaat niet om snelheid, maar meer om het rijden van bijvoorbeeld mooie figuren. Je hebt een aantal soorten kunstrijden : Figuren, Vrijrijden / kür, Dansen, Paarrijden, Showrijden en Formatierijden.

 

Hardrijden

In deze context is het vermeldenswaardig dat de hardrijders op dit moment kunnen kiezen tussen de traditionele rolschaatsen met vier wielen of de zogenaamde "skeeler" met vier, vijf wielen in een lijn. Op dit moment kiezen de hardrijders voor de "skeeler" men schuiner kan afzetten en omdat hierdoor de snelheid op het rechte stuk met 2 á 3 km/uur verhoogd kan worden. In Nederland worden de belangen verdedigd door de Nederlandse Skeeler Bond en deze bond is aangesloten bij de F.I.R.S (Federation International de Roller Skating)
 

Rolschaatsen algemeen     Rollerskating general

E.H.R.C. MARATHON 

 ...SINDS 1947

rolhockey ehrc marathon

ROLHOCKEY BELEEF JE BIJ...

1947 - 2019 : 72 JAAR

EERSTE HAAGSE ROLSCHAATS CLUB

MARATHON

© 1997 - 2019 "Marathon on line", ruim 20 jaar de officiele website van E.H.R.C. Marathon

Design: Joao Batista Pereira                    © 2017 

bottom of page